Nieuwe brochure: onderhoud van betonnen erfgoed
Monumentenwacht heeft een nieuwe onderhoudsbrochure gepubliceerd over beton. De publicatie geeft een beknopt inzicht in beton in het gebouwde erfgoed en in de schadefactoren die het beton bedreigen. Ook geeft de brochure richtlijnen om betonnen erfgoed goed te onderhouden.
Beton krijgt nog steeds de stempel van een minder mooi, goedkoop en hedendaags materiaal, dat niet meteen gelinkt wordt aan historische constructies. Toch is modern beton al 150 jaar in gebruik als bouwmateriaal. Aardig wat betonnen gebouwen, gevelelementen, bunkers, forten, bruggen, sluizen … zijn beeldbepalend en zijn beschermd of geïnventariseerd als erfgoed. En niet alleen ‘jonge monumenten’ bevatten beton; heel wat oudere monumenten kregen in de loop van de 20ste eeuw betonnen spanten, lateien, vloeren … die al dan niet zichtbaar zijn.
Net als alle bouwmaterialen lijdt beton onder de tand des tijds en is het onderhevig aan schadefactoren en -processen. Door preventief in te grijpen of snel te reageren zodra er schade vastgesteld wordt, kan het betonnen erfgoed langer bewaard blijven. Jammer genoeg dringt herstel zich al te vaak op door te weinig onderzoek, onvoldoende inzicht in het schademechanisme, een gebrekkige kennis van het historisch beton, het niet of te laat aanpakken van de oorzaken, onaangepaste herstelmaterialen of herstelmethodes, slechte uitvoeringsomstandigheden … En dikwijls houden die herstellingen ook minder lang stand dan verhoopt.
De samenstelling en de eigenschappen van beton variëren in de tijd, afhankelijk van de inzichten en de beschikbare grondstoffen. Daardoor bieden standaardoplossingen voor herstel zelden uitkomst. Experten kunnen de schadeprocessen tijdig in kaart brengen, de schadeoorzaken achterhalen, zoeken naar betrouwbare herstelmaterialen en -technieken en die op een degelijke manier uitvoeren met respect voor de cultuurhistorische waarde.
