Investeren in energiebesparende maatregelen voor historische gebouwen: een uitdaging

Energiebesparende maatregelen, zijn niet alleen een hot topic - zeker met de hoge energieprijzen van vandaag, maar ook een must in kader van het Vlaams klimaatplan en de Europese Green Deal. Alhoewel een historisch gebouw doorgaans van nature duurzaam is, kan en moet het in veel gevallen ook energiezuiniger gemaakt worden. Streven naar de best mogelijke energieprestatie met respect voor de erfgoedwaarden van een gebouw, vormt een hele uitdaging.

Diverse ingrepen zijn mogelijk, al dan niet in combinatie met onderhouds- en restauratiewerken of in verschillende fases, maar standaardoplossingen zijn vaak niet ideaal. Aanpassingen zijn telkens op maat van het erfgoedpand en gebeuren best op basis van onderzoek - zowel bouw- en materiaaltechnisch als op vlak van energieprestaties - en een goed doordacht plan met duidelijke restauratie- en energiedoelstellingen. Ga te rade bij een erfgoedarchitect en energiedeskundige.

Erfgoedgebouwen kunnen zoals ‘gewone’ gebouwen rekenen op de energiepremies voor energiebesparende investeringen die de Vlaamse overheid geeft via netbeheerder Fluvius. De premiehoogte en de voorwaarden voor dak-, muur- en vloerisolatie, isolerende beglazing en installaties voor hernieuwbare energie blijven voorlopig behouden. Een overzicht van de energiepremies voor 2022 vind je op energiesparen.be.

In de loop van 2022 wordt het premiesysteem hervormd. De huidige renovatiepremie en/of de premies voor energiebesparende maatregelen die Fluvius uitkeert, zullen vanaf 1 oktober 2022 online aangevraagd kunnen worden in een pakket als ‘mijn verbouwpremie’. Tot 30 juni moeten beide premies apart aangevraagd worden. Tussen 1 juli en 30 september 2022 kunnen de premies die onderdeel zijn van ‘mijn verbouwpremie’ tijdelijk niet aangevraagd worden.

Voor energiebesparende maatregelen kan geen erfgoedpremie of financiële steun aangevraagd worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed, behalve een onderzoekspremie voor een energieaudit aan beschermde monumenten. Voor ingrepen die de duurzaamheid en energieprestaties verbeteren aan onroerend erfgoed dat beschermd is of op de vastgestelde inventaris staat, kan een erfgoedlening worden afgesloten. Bij grondige verbouwingen, verkoop of verhuur moet aan bepaalde energieprestatienormen voldaan zijn (EPB-eisen). Voor beschermd en geïnventariseerd erfgoed zijn, onder bepaalde voorwaarden, afwijkingen op de EPB-eisen mogelijk.

Op de website van het agentschap Onroerend Erfgoed vind je meer informatie over de financiële ondersteuning voor verbetering van de energieprestatie.