Inspecties
Tijdens een inspectie brengt Monumentenwacht de toestand van het erfgoed in kaart. De eigenaar of beheerder ontvangt een uitgebreid rapport met adviezen rond behoud en beheer.
Tijdens een periodieke inspectie van een bij Monumentenwacht aangesloten historisch waardevol gebouw, een interieur, een vaartuig of een archeologisch object wordt de toestand van dat object in kaart gebracht en worden adviezen geformuleerd naar behoud en beheer. Zowel bij een eerste inspectie als bij een herhaalinspectie gaan de monumentenwachters zo volledig mogelijk te werk.
Alle inspecties zijn in principe visueel en niet-destructief en dus beperkt tot de zichtbare gedeelten die veilig bereikbaar zijn. Om de ‘veilige bereikbaarheid’ te vergroten, kunnen monumentenwachters gebruik maken van industriële touwtechnieken.
Een eerste inspectie
De eerste inspectie moet zo volledig mogelijk zijn. Alle onderdelen, materialen en uitvoeringstechnieken worden zoveel mogelijk gedocumenteerd. Een eerste inspectie fungeert voor Monumentenwacht immers als een soort nulmeting, een referentie voor latere observaties bij herhaalinspecties. In het inspectierapport worden de adviezen rond onderhoud en herstel gebundeld voor de eigenaar of beheerder.
Een herhaalinspectie
Een herhaalinspectie streeft ook naar volledigheid. Ter plaatse verschilt de aanpak niet zo sterk. Het gehele object wordt opnieuw overlopen, waardoor nieuwe problemen niet onopgemerkt blijven. Bijzondere aandacht gaat ook naar de delen die bij een vorige inspectie niet in orde waren.
Een deelinspectie
In regel wordt er gestreefd naar een volledige inspectie. Deelinspecties worden slechts uitzonderlijk uitgevoerd. Doorgaans zijn de redenen voor een deelinspectie de gedeeltelijke toegankelijkheid door bijvoorbeeld werkzaamheden of een expliciete vraag van de abonnee.
Noodinterventies
Soms voeren de monumentenwachters kleine noodinterventies,
exemplarische ingrepen of testinterventies uit tijdens een inspectie.
Het kan ondermeer gaan over het herplaatsen van enkel leien,
noodfixaties van de picturale laag bij schilderijen, demonstraties voor
het poetsen van zilver, reinigingstesten van een vloer. Dit gebeurt
indien dit noodzakelijk is om ernstige vervolgschade te voorkomen.
Monumentenwachters kunnen op vraag terugkomen voor een beperkt aantal
dringende herstellingen, maar voeren geen grote werken uit.
Van aanvraag tot nazorg...
Rapporten
Na de inspectie ontvangt de eigenaar-beheerder een inspectierapport of toestandsrapport. Dat geeft naast een overzicht van de toestand van het gebouw en/of zijn interieur, het vaartuig of de archeologische site, ook adviezen over onderhoud, preventieve maatregelen en kleine herstellingen en verwijst zo nodig door voor verder onderzoek of naar geschikte specialisten.
Het inspectierapport en de overzichtslijst of overzichtstabel (bouwkunde) waarin alle adviezen gebundeld worden, vormen een uitstekende basis om onderhoudswerken te plannen. Aan alle uit te voeren werken of maatregelen wordt een prioriteit toegekend en zo nodig een frequentie waarmee ze herhaald moeten worden. De problemen en adviezen worden op een gedetailleerde en geïllustreerde manier besproken. Fotomateriaal en eventueel schetsen verduidelijken het rapport en maken het gemakkelijker om de gebreken te lokaliseren.
De overzichtstabel in de bouwkundige inspectieverslagen geeft een overzicht van de te plannen onderhouds- en kleine herstelwerken en vormt meteen ook een aanzet voor een onderhoudslogboek.