Nieuwe inzichten op studiedag over erfgoed en circulariteit
Op 14 november vond in Gent een fel gesmaakte studiedag plaats over erfgoed en circulariteit, een organisatie van Provincie Oost-Vlaanderen in samenwerking met Monumentenwacht Vlaanderen. Wat draagt onze voorkeur weg: bestaande
gebouwen herbestemmen en restaureren of ze plaats laten maken voor
nieuwbouwprojecten die aan alle moderne standaarden voldoen?
Een 200-tal aanwezigen luisterden in het toepasselijke kader van de herbestemde Leopoldskazerne geïnteresseerd naar sprekers en praktijkvoorbeelden. Kwamen onder meer aan bod: de Vynckiersite & Circômplex in Gent, de tot woning omgetoverde Beukenboomkapel in Ninove, Atelier Rofu, Earth, Plant & Fiber, Cocon in Sint-Niklaas, Groep Intro en Compaan.
Behoud, restauratie en herbestemming genieten voorkeur
In tijden waar ruimte, budget en de planeet onder druk staan, klinkt de vraag almaar luider of het eigenlijk beter is om bestaande gebouwen te herbestemmen dan wel om ze te slopen en iets nieuws te bouwen dat meteen aan alle moderne standaarden voldoet.
Een complexe materie, maar voor de experten op de studiedag sloeg de slinger door naar de kant van behoud, restauratie en herbestemming. Zowel vanuit een maatschappelijk, ecologisch als economisch perspectief bekeken, geniet dit de voorkeur. Sloop en nieuwbouw zorgen immers voor afval en gebruik van extra grondstoffen. Dit kost niet enkel geld, maar schaadt ook de planeet.
Er zijn echter wel bijzondere uitdagingen en randvoorwaarden verbonden aan het verhaal. Zo is er nood aan een goed lokaal draagvlak en mensen die in de projecten geloven. Daarnaast heb je experten uit verschillende sectoren nodig die hun kennis van oude en hedendaagse technieken en materialen kunnen combineren. Ook de zorg voor de levensduur van zowel historische als nieuwe materialen moet steeds in acht worden genomen.
Op die manier kan een gebouw voldoende worden verbeterd om een duurzame rol te blijven spelen, en is restauratie een slimmere keuze dan sloop en nieuwbouw. Zéker voor gebouwen met erfgoedwaarde die gemeenschappen belangrijk vinden om te behouden. Maar er is nog veel werk aan de winkel: de huidige bouwpraktijk is nog maar weinig circulair. Een warme uitnodiging om dit meer als standaardoptie in te bouwen.
“De ruimte staat onder druk en we willen die efficiënt, kwalitatief en duurzaam invullen. Daarom kijken we eerst naar wat al voorhanden is, iets wat vroeger eigenlijk vanzelfsprekend was. Het is verrassend wat er tegenwoordig al allemaal mogelijk is om erfgoed betaalbaar te combineren met modern comfort en energiezuinigheid," besluit gedeputeerde An Vervliet, bevoegd voor Erfgoed.
